ijseend

IJseend

Kenmerken
De vogel kan 20-33 cm lang worden. Het winterkleed van het mannetje is overwegend wit met een donkere oogvlek. De rug is zwart met witte, verlengde vleugelpennen. ’s Zomers is de kop, de hals en de borst zwart, afgezien van een witte oogvlek. De rug is zwart met bruin. De staart heeft een lengte van 12,5 cm. Het verenkleed van het vrouwtje is overwegend bruin met een lichtere bruine kleur aan de zijkant van de kop, de hals en de flanken. Beide geslachten hebben een opvallend kleine snavel. Het mannetje heeft een lange staart en is in de winter wit met een zwarte Y-vormige tekening op de rug, een zwarte borstband, grijze flanken en een zwarte wangvlek. ’s Zomers zijn krijgen de mannetjes een zwarte kop en borst. Vrouwtjes hebben in de winter een witte nek en kop met donkere wang en kruin. In de zomer hebben vrouwtjes een wat donkerdere kop. De ijseend is een van de luidruchtigste soorten eenden. Het mannetje maakt een verdragend jodelend geluid.

Leefwijze
Zijn voedsel bestaat uit weekdieren, garnalen en kleine vissen.

Voorkomen
De ijseend broedt in arctische streken van Europa, Azië en Noord-Amerika en is vaak de algemeenste eendensoort op de toendra. Hij overwintert op zee in beschutte baaien en in riviermondingen, soms met duizenden bijeen. In Nederland is hij schaars in de winter, met name langs de kust in Zeeland en in de Waddenzee.

Bijzonderheden
De Oostzee is voor deze soort het belangrijkste overwinteringsgebied: enkele miljoenen ijseenden duiken hier naar mosselen en kreeftachtigen, soms wel tot 30 meter diepte. Ze blijven daarbij 1 tot enkele minuten onder water.